W czasie wizyty w Giżycku warto odwiedzić jedną z najciekawszych budowli militarnych, czyli twierdzę Boyen. Jest świetnie zachowanym zabytkiem, który pozwala nam poznać nowożytną architekturą wojskową. Jak łatwo się domyślić zarówno kształt budynku, jak i jego położenie nie jest przypadkowe. Twierdza już na etapie projektu była zaplanowana tak, by jak najskuteczniej wzmocnić wschodnią granicę Prus. Co warto wiedzieć o jej wyjątkowej lokalizacji?
Miejsce wybrane pod budowę twierdzy Boyen było strategiczne. Warownia powstała by chronić jedną z granic państwa Pruskiego oraz wzmocnić jego pozycję w regionie. W czasach, gdy zlecono budowę, było to niezbędne. Czasy rozbiorów Polski oraz walk o Śląsk były dla Prus wyjątkowo niespokojne, w związku z tym każdy budynek o charakterze militarnym nabierał szczególnego znaczenia. Teren, na którym powstała twierdza miał doskonałe warunki. Charakter obronny wspierało ukształtowanie terenu, sieć rzek i jezior oraz sąsiedztwo gęstych lasów. Wszystko to sprzyjało ukryciu budowli i zapewniało cenny w wojskowości element zaskoczenia. Naturalna osłona pozwalała też na mobilizację własnych sił zbrojnych bez ryzyka obserwacji przez wroga.
Twierdza powstała na przesmyku oddzielającym jeziora Niegocin i Kisajno, czyli na tak zwanej Wyspie Giżyckiej. Z jednej strony otacza ją Kanał Giżycki, z drugiej odcina strumień zasilający pobliski młyn. Warownie osłania też wspomniany już kompleks leśny, na który składają się trzy puszcze: Romnicka, Borecka i Piska. Wszystko to nie tylko chroniło budowle przed obserwatorami, ale i utrudniało poruszanie się wrogich wojsk w pobliżu warowni.
Twierdza Boyen, obok tej w Królewcu, była najważniejszym punktem obrony Prus Wschodnich. Jej budowa w centrum pasa Wielkich Jezior Mazurskich służyła skutecznej blokadzie wrogich wojsk nadchodzących ze wschodu. Utrudnienie im dostania się w strategiczny region jezior było kluczowe, otwierał on bowiem drogę w głąb państwa. Twierdzę wzmacniała nie tylko jej architektura obronna czy położenie, ale i budynki znajdujące się wewnątrz kompleksu militarnego. Spichrze, koszary, czy własne laboratorium prochowe gwarantowały jej niezależność i czyniło samowystarczalną. Niezwykle ważne były też cztery bramy twierdzy Boyen. Zapewniały bowiem dostęp do dróg lokalnych i szlaku wodnego oraz pozwalały na stałą łączność z oddziałami znajdującymi się poza fortecą. O skuteczności obronnej fortecy świadczą działania wojenne prowadzone na jej terenie w czasie I wojny światowej. Oddziały niemieckie stacjonujące w twierdzy wielokrotnie odpierały z tego miejsca zmasowane ataki armii rosyjskiej.
Obecnie twierdza znajduje się na terenie Giżycka i dojazd do niej nie powinien sprawiać większych trudności. Na terenie obiektu odbywają się wystawy i inne wydarzenia kulturalne, jest też na stałe otwarta dla zwiedzających. W czasie wycieczki możemy poznać bogatą historię tego miejsca i z bliska przyjrzeć się jej niezwykłej architekturze, która z pewnością zachwyci nie tylko miłośników budowli wojskowych.
„Za dwadzieścia lat bardziej będziesz żałował tego, czego nie zrobiłeś, niż tego, co zrobiłeś. Więc odwiąż liny, opuść bezpieczną przystań. Złap w żagle pomyślne wiatry. Podróżuj, śnij, odkrywaj.”